Die hooggeregshof op Sterkspruit in die Oos-Kaap het vier mans wat skuldig bevind is van die moord op ’n 92-jarige vrou, wie hulle van heksery beskuldig het, tot effektiewe 17 jaar gevangenisstraf gevonnis.
Mzubongile Manundu (36), Sithembiso Yalwa (52), Siyabulela Manundu (34) en Mlungisi Manundu (40), is tot 20 jaar gevonnis vir moord, en twee jaar op aanklag van die toerekening van heksery.
Die hof het beveel dat die vonnisse agtereenvolgens uitgedien moet word, maar vyf jaar opgeskort vanaf die vonnis van 20 jaar. Hul medebeskuldigde, Nkosiyoxolo Velemani (41), is slegs skuldig bevind op aanklagte van die toerekening van heksery, en aanranding met die doel om ernstig te beseer, waarvoor hy onderskeidelik twee jaar en vyf jaar gevonnis is. Die hof het twee jaar van die vonnis opgeskort, wat beteken dat hy vyf jaar tronkstraf opgelê is.
Op 14 Maart 2020 was daar ’n begrafnis by die Majuba-dorpie van Samkelo Manundu, wie in Kaapstad doodgesteek is. Die dag na die begrafnis, het die mans na die huis van die oorledene, Nosayinethe Manundu, gegaan en geëis dat sy Samkelo “lewendig maak”, wat hulle geglo het nog lewe en deur die oorledene in ’n kattebak in haar huis gehou word. Hulle het die bejaarde vrou kaal uitgetrek, aangerand en in haar rondawel gedruk en die deur toegemaak, terwyl hulle die huis van buite aan die brand gesteek het.
’n Paar minute later, terwyl vlamme die hut verswelg het, het die ou dame daarin geslaag om te ontsnap en gehardloop, maar die mans het haar ingehaal. Aangesien die brand gewoed het, kon hulle haar nie terug in die rondawel sit nie, so toe sit hulle haar in ’n groot drom vol water, kop eerste en verdrink haar. Sommige gemeenskapslede het die moordenaars aangemoedig en nooit die moeite gedoen om in te gryp om die slagoffer te red nie. Al die veroordeelde mans was familie van die oorledene, en Yalwa was haar buurvrou. Sommige dele van die aanval is op ’n selfoonkamera vasgevang, en die mans is ’n paar dae later in hegtenis geneem, waarna die staat hul vrylating op borg suksesvol teengestaan het.
Tydens die verhoor het hulle onskuldig gepleit en hul rolle beperk tot wat in die video was, wat tydens die verhoor as getuienis toegelaat is. Die video is wyd op sosiale media gedeel en is ook in ’n gewilde televisie-aktualiteitsprogram uitgesaai. Benewens die video het staatsadv. Luvuyo Pomolo die getuienis gelei van ’n man en vrou wat ook aan die aanranding van die oorledene deelgeneem het. Hulle het volgens artikel 204 van die Strafproseswet staatsgetuies geword.
Al het die aanklaer vir die oplegging van lewenslange tronkstraf aangevoer, het regter Mbulelo Jolwana bevind dat die mans gerehabiliteer kan word aangesien hulle eerste oortreders was, wat modelburgers was tot die pleging van die misdryf. Die regter het ook beskou dat die mans se subjektiewe geloof in heksery, as ’n versagtende faktor wat ’n afwyking van die voorgeskrewe minimum vonnis van lewenslange gevangenisstraf verplig.
Die Oos-Kaapse direkteur van openbare vervolging, Barry Madolo, hoop hierdie is ’n tronkstraf wat as ’n afskrikmiddel vir ander gemeenskappe sal dien wat bejaardes vir heksery beskuldig. Dit is glo iets wat baie in die landelike gebiede in die Oos-Kaap voorkom.