Die skoolhoof is een van ses onderwysers in die Oos-Kaap wat tans deur die departement ondersoek word vir die gebruik van lyfstraf.
Deur Nombulelo Damba-Hendrik (GroundUp)
- Die Oos-Kaapse departement van onderwys sê hy ondersoek minstens ses onderwysers by verskillende skole vir aanranding en lyfstraf.
- Dit kom twee weke nadat matrikulante by ’n skool in KwaBhaca, voorheen bekend as Mount Frere, die skoolhoof daarvan beskuldig het dat hulle hul met ’n tuinslang geslaan het nadat hulle ’n vroeë klas misgeloop het.
- Die departement sê die skoolhoof is “op voorsorg geskors hangende die ondersoek”.
- Minstens ses onderwysers by verskillende skole in die Oos-Kaap word vir aanranding en lyfstraf ondersoek. Dit is vandeesweek deur Malibongwe Mtima, provinsiale onderwyswoordvoerder, onthul.
- Mtima het aan GroundUp gesê drie ander onderwysers, wat dieselfde oortredings in die gesig staar, is verlede jaar afgedank en nog een het vroeër vanjaar bedank.
Die kwessie is twee weke gelede na vore gebring toe drie matrikulante by Huku Senior Sekondêre Skool in Mandileni-dorpie in KwaBhaca, voorheen bekend as Mount Frere, die skoolhoof daarvan beskuldig het dat hy hulle geslaan het nadat hulle ’n vroeë klas misgeloop het.
Een van die leerders, ’n 18-jarige meisie, is beseer, en foto’s van haar wonde en erge kneusplekke is op sosiale media gedeel, met eise dat die onderwysdepartement moet ingryp.
Na bewering was daar van die graad 12-leerders verwag om om 06:00 ’n klas by te woon, maar hulle het versuim om dit by te woon en sê dat dit te vroeg was aangesien die paaie op daardie stadium nog donker en gevaarlik was. Dit het nie die skoolhoof oortuig wat hulle na bewering met ’n tuinslang op die hande en bene geslaan het nie.
“Lyfstraf is jare gelede verbied. Ons het onderwysers aangesê om op te hou om leerders aan te rand, maar dit lyk asof hulle nie die gevolge van hul optrede verstaan nie,” het Mtima gesê. Hy het gesê die skoolhoof is “op voorsorg skorsing geplaas hangende die ondersoek”.
Die beseerde leerder se ma, wie se naam weerhou is om die tiener se identiteit te beskerm, het gesê sy woon nie by haar dogter nie, wat ’n kamer sowat 1 km van die skool af gehuur het.
Die ma het gesê sy is gekontak deur die skoolhoof wat verduidelik het wat gebeur het. “Hy het vir my gesê ek moenie bekommerd wees nie.” Maar toe sy by haar dogter kom, het sy gevind die beserings was ernstig en haar dogter kon skaars loop.
“Die meeste beserings was aan haar bene. Ek weet nie watter soort straf dit was nie. Dit is asof hy met die kinders baklei het. Ek sou verstaan het as die beserings aan haar hande was, maar die bene, ek verstaan glad nie,” het sy gesê.
Die ma het gesê sy wag vir die uitslag van die departement se ondersoek en hoop dit sal aksie neem. “Ek is ’n huishulp. Ek sal nie tyd hê om hof toe te gaan nie. Ek hoop net die departement sal die foto’s sien en aksie neem,” het sy gesê.
Die ma het gesê haar dogter het ná ’n week teruggekeer skool toe, maar is steeds getraumatiseerd en weier om oor die voorval te praat.
Malibongwe Ntame, provinsiale sekretaris van die Suid-Afrikaanse Demokratiese Onderwysersunie, het gesê die vakbond ondersteun die departement se standpunt om met lyfstraf weg te doen.
Equal Education Navorser Stacey Jacobs, ’n navorser by Equal Education, het gesê hoewel lyfstraf in skole verbied word, toon navorsing dat dit steeds as ’n vorm van dissipline gebruik word, met ’n aansienlike deel van skoolgeweld wat deur leerders gerapporteer word wat met lyfstraf deur onderwysers verbind word.
Jacobs het gesê dit is belangrik dat onderwysers opgelei word in alternatiewe metodes van dissipline. Sy het gesê die departement van basiese onderwys se protokol om voorvalle van lyfstraf in skole te hanteer, bied duidelike leiding aan amptenare op skool-, distriks- en provinsiale vlak.
Jacobs het gesê die protokol kan ook deur ouers, versorgers en leerders gebruik word.
“Hulle kan ook die voorval by die SAPD aanmeld om ’n saak van aanranding teen die betrokke onderwyser te open. Voorvalle van lyfstraf moet ook by die Suid-Afrikaanse Raad van Opvoeders aangemeld word, sodat die betrokke opvoeder ondersoek en dienooreenkomstig gedissiplineer kan word.”
Geaffekteerde leerders en ouers kan ook die Equal Education Law Centre kontak, het sy gesê.