Die Departement van Basiese Onderwys moet verantwoordelikheid aanvaar vir “vernietigende” geletterdheidsyfers, sê opposisiepartye en die burgerlike samelewing.
Deur Liezl Human (GroundUp)
- Die departement van basiese onderwys het Dinsdag tydens die parlementêre inligtingsessies die swak geletterdheidsyfers op die Covid-19-pandemie geblameer.
- Verlede week het die Progress on International Reading Literacy Study bevind dat 81% van Suid-Afrikaanse graad 4-kinders nie vir betekenis kan lees nie.
- Equal Education het gesê die regering het versuim om te reageer op die talle uitdagings wat die onderwyssektor in die gesig staar.
Die departement van basiese onderwys (DBO) het Dinsdag in die parlement swak geletterdheidsyfers en die mislukking van sy nasionale leesplan (wat in 2019 ingestel is) op die Covid-19-pandemie geblameer.
Verlede week het die Progress on International Reading Literacy Study (PIRLS) resultate aan die lig gebring dat 81% van Suid-Afrikaanse graad 4-kinders nie vir betekenis kan lees nie. In 2016 was dit 78%.
Die departement hersien tans ’n nasionale leessektorplan in ’n poging om die geletterdheidskrisis in leerders se grondslagfase aan te pak.
Die departement se hoofdirekteur vir grondslagfase vir leer, Kulula Manona, het aan LP’s gesê dat weens die Covid-19-pandemie ongeveer 54% van kontaktyd in 2020 verlore gegaan het, en 22% in 2021.
Maar Baxolile Nodada, die DA se skaduminister vir onderwys, het gesê die departement het nie verantwoordelikheid vir die “verwoestende” geletterdheidsyfer aanvaar nie.
Nodada het gesê dat dit taamlik maklik is om Covid-19 te blameer op die uitkomste van die PIRLS-resultate, en dat dit teleurstellend is dat die DBO nie ’n mate van aanspreeklikheid vir die geletterdheidsresultate neem nie.
Nodada het ook die huidige Nasionale Leesplan bevraagteken, wat volgens hom nie begroot is nie en ’n gebrek aan koördinasie in provinsiale departemente het. Hy het ook bevraagteken of daar ’n voorneme is dat die leesplan in die toekoms begroot word.
GroundUp en Viewfinder het onlangs onthul hoe die Nasionale Leesplan en “massiewe leesveldtog” nooit van die grond af gekom het nie, ten spyte van die DBO wat beweer dit is in al nege provinsies ingestel.
Manona het gesê ’n hersiene plan sal die leemtes en uitdagings aanspreek. Die nuwe leessektorstrategie sal op vier rigtings fokus, in teenstelling met die vorige plan wat op tien gefokus het. Die fokusareas sluit in: kultureel relevante leer- en onderrighulpbronne, vaardige en veelsydige onderwysers, betrokke gemeenskappe en ouers, en ’n beleidsraamwerk.
Manona het gesê die DBO is bewus daarvan dat daar “sistemiese uitdagings” is wat skole en onderwysers in die gesig staar, soos klasgroottes in die grondslagfase. ’n Tekort aan onderwysers is ’n ander kwessie.
Verlede week het GroundUp en Viewfinder berig oor onderwysers in gratis skole in Makhanda wat uitdagings in die gesig staar met oorvol klaskamers en onderwysertekorte wat dit moeilik maak vir leerders om een-tot-een ondersteuning te ontvang.
Minister van Onderwys Angie Motshekga het ook Dinsdag in die Parlement gepraat. Sy het gesê die geletterdheidskrisis is ’n “meervlakkige” kwessie wat oorvol klaskamers, armoede en ’n gebrek aan ondersteunende ouers insluit. Sy het gesê dit sal gesamentlike verantwoordelikheid neem om die geletterdheidskrisis reg te stel en “dit neem ’n dorpie om ’n kind groot te maak”. Motshekga het ook gesê “dit is nie geld nie”, maar eerder “baie ander dinge”.
Motshekga het gesê die PIRLS is nie ’n kompetisie nie en dit gee die DBO ’n geleentheid om van ontwikkelde lande te leer.
Equal Education (EE) het Dinsdag ’n verklaring uitgereik waarin hy kritiek lewer op die departement se versuim om “die diep krake in die [onderwys] stelsel aan te spreek”.
EE het gesê die DBO kan nie die geletterdheidskrisis op die pandemie alleen blameer nie.
“Die voortslepende leeskrisis … wys hoe swak die regering en onderwysdepartemente die veelvuldige uitdagings in die sektor erken het en nie daarin geslaag het om die nodige politieke wil te versamel om dit aan te spreek nie,” het EE gesê.