Volgens die departement van gesondheid in Mpumalanga se 4de kwartaalverslag van 2022/23 het hulle meer stukkende ambulanse as werkendes.
Die Demokratiese Alliansie (DA) sal aan die Gesondheidsombudsman, professor Taole Mokoena, skryf en ’n ondersoek na die Departement van Gesondheid in Mpumalanga aanvra omdat hy ‘nie voldoen aan nasionale riglyne oor Mediese Nooddienste (EMS) in die provinsie nie.’
Volgens die departement se 4de kwartaalverslag van 2022/23 het hulle meer stukkende ambulanse as werkendes.
Hulle het tans 158 ambulanse, maar slegs 60 is in ’n werkende toestand. Uit die 60 wat in ’n werkende toestand is, word 12 egter nie gebruik nie weens personeeltekorte.
“Dit beteken dat Mpumalanga slegs 48 ten volle funksionele ambulanse het vir ’n bevolking van meer as 4,4 miljoen. Dit beteken dat daar net een ambulans is wat 91 666 mense dien,” het Jane Sithole, DA-woordvoerder oor gesondheid in die Mpumalanga-provinsie, gesê.
Dit is in stryd met die Nasionale Gesondheidsriglyne wat reguleer dat daar ten minste een (1) ambulans vir elke 10 000 mense moet wees. Die riglyne bepaal ook dat daar minstens 95,9 geregistreerde noodsorgpersoneel vir ’n bevolking van 100 000 moet wees, maar Mpumalanga het tans ’n geraamde 13,5 EMS-personeel per 100 000 (volgens die departement se verslae).
Die departement se 2022/2023-verslae toon ook dat hulle 141 poste vir EMS-skofwerkers het, maar weens begrotingsbeperkings sal hierdie poste nie gevul word nie.
In verlede jaar se begrotingsrede het Provinsiale LUR vir Gesondheid, Sasekani Manzini, gesê dat R50 miljoen opsy gesit sal word vir rekenaargesteunde versending (CAD), ’n omvattende mediese nooddienste-stelsel wat ingevolge die Nasionale Gesondheidsregulasies benodig word.
“Die departement het egter besluit om R33,4 miljoen te bestee aan ’n Vodacom-toep wat nie ’n noodbestuurstelsel is nie, maar oproepopsporing en versendingmodules doen,” het Sithole bygevoeg. “Hulle het genoem dat R25 miljoen in die nuwe boekjaar bestee gaan word om ’n gesentraliseerde noodkommunikasiesentrum te vestig. Dit moet egter nog plaasvind.”
Volgens Sithole sal die departement se besluit om van die nasionale gesondheidsregulasies af te wyk meer lewens in Mpumalanga in gevaar stel.
“Daar is tans ook geen stelsel in plek om reaksietye in landelike en stedelike gebiede te monitor nie, maar die departement berig dat hierdie teiken reeds 100% bereik is,” het Sithole gesê.
“Noodsorg word in Suid-Afrika se grondwet as ’n fundamentele mensereg beskou, EMS en sy personeel is aan langtermynverwaarlosing onderwerp. Ons doen dus ‘n beroep op die Gesondheidsombudsman om die norme en standaarde te ondersoek wat nie nagekom word nie.”